Οι αυτοδιοικητικές εκλογές και μία ψήφος επικίνδυνα χαλαρή

Οι «φυσικές» καταστροφές που… ενέσκηψαν στη χώρα το τελευταίο χρονικό διάστημα καταδεικνύουν, αν όχι «μας πετάνε κατάμουτρα», μια πραγματικότητα που κανονικά θα έπρεπε να είναι σε όλους αυτονόητη. Η Αρχή που έχει άμεση σχέση με την ποιότητα της καθημερινότητάς μας, την ασφάλειά μας και τελικά με την ίδια την επιβίωσή μας, δεν είναι άλλη από την τοπική αυτοδιοίκηση. Είναι και θα έπρεπε να συμπεριφέρεται ως τέτοια, η επισπεύδουσα Αρχή των άμεσων αναγκών μας, που είναι και οι πιο σημαντικές αφού είναι εκείνες που αγγίζουν κατευθείαν την ίδια τη ζωή μας. Έτσι πέρα από «Αρχή» πρόκειται, πρωτίστως, για την δομή εκείνη που αρχικά οφείλει (εκ του ρόλου της, αλλιώς γιατί να υπάρχει;) να φροντίζει ώστε να διατηρεί σε καλή κατάσταση το πρώτο κοινωνικό περίβλημα στο οποίο καταθέτουμε την εμπιστοσύνη μας, αμέσως μόλις βγούμε από τα όρια του ατομικού και οικογενειακού ενστίκτου αυτοσυντήρησης. Στη λογική αυτή η Αρχή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης οφείλει να ενεργεί σε ένα ευρύ πεδίο, για το οποίο θα πρέπει να έχει αρχικά την ικανότητα και τη διάθεση να σκεφτεί, να οραματιστεί, να σχεδιάσει. Στο πλαίσιο αυτό, θα αντιμετωπίσει ως εξίσου σοβαρά τα ζητήματα από τη λακκούβα στη μέση του δρόμου ως και την αδυναμία προσπέλασης του ίδιου δρόμου από οχήματα πρώτης ανάγκης. Πώς θα περάσει το ασθενοφόρο για να παραλάβει τον αναβάτη του δικύκλου που έσπασε τη ρόδα του στη λακκούβα, όταν έχει αφεθεί στην κρίση του καθενός η διαιώνιση του «εθίμου» του διπλοπαρκαρσίματος στην αρχή του δρόμου, στον οποίο συνήθως «απαγορεύεται» εντελώς το παρκάρισμα; Πώς θα περάσει από τον δρόμο αυτό το όχημα της πυροσβεστικής για να προσεγγίσει το παρακείμενο δάσος και τα σπίτια που καίγονται; Θα μείνουμε στα δύο παραδείγματα για να μην εκθέσουμε στην απαξίωση της περιπτωσιολογίας τη σημαντικότητα των επί μέρους στοιχείων που (θα έπρεπα να) απαρτίζουν το σύνολο του πεδίου ευθύνης της Αρχής της τοπικής αυτοδιοίκησης. Παιδεία, πολιτισμός, ψυχαγωγία, αξιοπρεπής διαβίωση, ευζωία… Επίσης, επειδή αυτά τα παραδείγματα αναδεικνύουν ήδη και την ευθύνη μας ως πολίτες αναφορικά με τον (μη) σεβασμό που επιδεικνύουμε στο κοινωνικό μας περίβλημα και στο οποίο οι συμπολίτες μας δικαιούνται να αισθάνονται και να διαβιούν καταρχάς (και καταρχήν) ασφαλείς και υγιείς.
Της εύθηνης ημών των δημοτών, όπως διατυπώθηκε παραπάνω, προηγείται μία άλλη, μάλλον περισσότερο κρίσιμη και θεμελιώδης, αφού πάνω της θα στηριχθεί το οικοδόμημα του πρώτου μας κοινωνικού περιβλήματος. Μία ευθύνη που κλονίζεται από εξωτερικούς και εσωτερικού παράγοντες και τελικά απαξιώνεται σε ένα κακώς εννοούμενο προσωπικό δικαίωμα. Βεβαίως και η ψήφο μας στις αυτοδιοικητικές εκλογές είναι δικαίωμα, είναι όμως δικαίωμα πολιτικό, άμεσα εξαρτώμενο από την αποδοχή της ιδιότητας του πολίτη και των ευθυνών που αυτή εμπεριέχει. Για την μη συμμετοχή, αλλά και για την ενθάρρυνση της, ας μην μιλήσουμε εδώ. Αρκεί να σκεφτούμε τις ψήφους ως δομικές λίθους που όταν λείπουν δημιουργούν κενά στη θεμελίωση. Ας μιλήσουμε, όμως, για τη ποιότητα των λίθων που τοποθετήθηκαν στη θεμελίωση αυτή. Όχι με τη λογική της αποδοχής της ποιοτικής υπεροχής μίας ψήφου έναντι της άλλης, επειδή για παράδειγμα κάποια πρόσωπα μας έχουν πείσει για την νοητική, μορφωτική, οικονομική, ταξική τους υπεροχή. Ούτε θα ασχοληθούμε με την περίπτωση των ψήφων που ως λίθοι τοποθετήθηκαν με συνειδητό σκοπό τον έλεγχο της σταθερότητας του οικοδομήματος ή την δημιουργία των κατάλληλων περασμάτων.
Σε ότι αφορά την αντιμετώπιση του αποτελέσματος των εθνικών εκλογών και τις πολιτικές που προκρίνονται ως συνέχειά του, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τελευταία κάνει πολύ καλή καριέρα το σύνθημα, «τι ψηφίσατε ρε μ@@@ς;» (το τι εμπεριέχει το συγκεκριμένο σύνθημα, με πρώτη την προσπάθεια αποποίησης των προσωπικών μας ευθυνών, ας το συζητήσουμε άλλη φορά). Το αρχικό και καίριο προεκλογικό ερώτημα που προκύπτει και με βάση τα παραπάνω ιδιαίτερα στην περίπτωση των αυτοδιοικητικών εκλογών, είναι το, «πώς ψηφίζουμε τα πρόσωπα που ψηφίζουμε;». Φυσικά η απάντηση στο ερώτημα αυτό είναι άμεσα εξαρτημένη από τη σοβαρότητα ή και την υπευθυνότητα με την οποία αντιμετωπίζουμε τις συγκεκριμένες εκλογές, αλλά και από τον βαθμό συνειδητοποίησης ή αποδοχής του ρόλου του Δήμου στη ζωή μας. Στην περίπτωση που συμφωνούμε στο καίριο ρόλο της «επίγειας» και «χειροπιαστής» Αρχής της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, της μόνης με την οποία βρισκόμαστε σε άμεση συνομιλία αλλά και διάδραση, από το ερώτημα αυτό ξεπηδούν και δεκάδες άλλα, εξίσου καίρια.
Αφήνοντας στην άκρη την επιλογή της κομματικής επιλογής (εδώ, το σκεπτικό που αναπτύχθηκε προηγουμένως, απλά παραδίνεται αμαχητί), βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μία πλημμυρίδα ερωτημάτων. Τα πρόσωπα που ψηφίζουμε, θεωρούμε ότι έχουν τη ικανότητα να αντεπεξέλθουν στο ρόλο που έχει ανάγκη το κοινωνικό μας περίβλημα; Κι αν διαθέτουν την «τεχνοκρατική» ικανότητα, διερευνήσαμε πριν ψηφίσουμε ή γνωρίζουμε αν έχουν και τη διάθεση; Λαμβάνουμε υπόψη μας το πώς βρίσκουν θέση τα δικά μας όνειρα (όχι τα πρόσκαιρα βολέματα) στον οραματισμό, εντός και εκτός εισαγωγικών, που μας εκθέτουν; Το αίσθημα κοινωνικής ευθύνης βαρύνει, στη ζυγαριά του ρόλου που προτίθενται να αναλάβουν, έναντι των ατομικών τους επιδιώξεων ή έστω ισορροπεί με αυτές; Θεωρούμε την προβεβλημένη δημόσια εικόνα, την επαγγελματική επιτυχία και αναγνώριση ή την επιστημονική επάρκεια ως ικανά προσόντα για την επιτυχή άσκηση δημόσιου λειτουργήματος; Η «αυτοδιοικητική εμπειρία» είναι αυταπόδεικτο προσόν ή μήπως κάποιες φορές λειτουργεί και ως μειονέκτημα; Η «αναγνωρισιμότητα» επιλύει από μόνης της προβλήματα; Η ηλικία των υποψηφίων είναι θετική ή αρνητική προδιαγραφή; Η συγγένεια, η φιλία ή η κοινωνική σχέση είναι προϋποθέσεις που καθιστούν τα πρόσωπα που απλώς ανήκουν σ’ αυτές τις κατηγορίες άξια της εμπιστοσύνης μας για τη διαχείριση σημαντικών πτυχών της ζωής μας; Πόσο επιρρεπής είμαστε στον… διάκοσμο που μπορεί να φέρει ένα ψηφοδέλτιο; Εν κατακλείδι, πόσο χαλαρή είναι η ψήφος μας στις αυτοδιοικητικές εκλογές; Μήπως τέτοια ερωτήματα όταν μένουν αναπάντητα μπορούν να μετατρέψουν το ψηφοδέλτιο, που θα ρίξουμε στην αυτοδιοικητική κάλπη, στο χαλί που από κάτω του θα κρύψουμε ακόμα και τέτοιες «φυσικές» καταστροφές, σαν αυτές που… ενέσκηψαν στη χώρα μας το τελευταίο χρονικό διάστημα;